Το The Winchesters μπορεί να είναι η ιστορία αγάπης του John Winchester και της Mary Campbell, εισήγαγε και κάμποσους νέους χαρακτήρες στο διευρυμένο σύμπαν του Supernatural, όμως. Κι ένας εξ αυτών είναι ο Carlos Cervantes, ένας queer κυνηγός δαιμόνων. Ενώ η μαμά-σειρά είχε αποκτήσει περισσότερη κοινωνική ευαισθησία στα τελευταία χρόνια της πορείας της, αυτή είναι η πρώτη φορά σε ολόκληρο το franchise που ένας σημαντικός χαρακτήρας -και μάλιστα ένας από τους συμπρωταγωνιστές- αυτοπροσδιορίζεται ανοιχτά ως μέλος της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ+ *και* ερμηνευεται από ένα ανοιχτά μη-δυαδικό άτομο! (Σε περίπτωση που δεν γνωρίζετε καν τι σημαίνει αυτός ο όρος, συνεχίστε την ανάγνωση μέχρι τέλους.)
Για τους εκτελεστικούς παραγωγούς Jensen και Danneel Ackles, η μεταστροφή σε ένα πιο συμπεριληπτικό καστ (τόσο σε θέματα φυλής, όσο και αυτοπροσδιορισμού) ήταν μια φυσική εξέλιξη, και μάλιστα μια επιλογή που έχει ιστορική βάση. “Αν κοιτάξεις πίσω σε εκείνη την χρονική περίοδο -τέλη της δεκαετίας του ’60, αρχές της δεκαετίας του ’70- τότε ήταν που τα πράγματα είχαν αρχίσει να αλλάζουν από κοινωνικής άποψης,” εξήγησε ο Jensen. “Μας έβγαζε νόημα να υπάρχει ένας χίπης ισπανικής καταγωγής που να έρθει στην πόλη και να κάνει τα δικά του ή μια βιβλιοφάγος Βρετανίδα με κουλτούρα ινδική.“
Στον Carlos ανέλαβε να δώσει ζωή @ ηθοποιός Jonathan ‘Jojo’ Fleites, που ασχολούνταν κυρίως με το θέατρο πριν το τηλεοπτικό τ@ ντεμπούτο στο The Winchesters. Αν και αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που συναντάμε χαρακτήρα με ρευστή ταυτότητα φύλου στο σύμπαν του Supernatural (αφού όλοι οι άγγελοι και οι δαίμονες που έχουμε δει κατά καιρούς, συμπεριλαμβανομένων του Castiel και του Crowley, ουσιαστικά δεν είχαν φύσει καθορισμένο φύλο), η πρόσληψη τ@ Fleites σηματοδοτεί την πρώτη φορά που βλέπουμε ανοιχτά μη-δυαδικ@ ηθοποιό στο franchise του Supernatural, και ταυτόχρονα είναι η πρώτη φορά που ο μη-δυαδικός χαρακτήρας είναι θνητός, κι όχι κάποιο υπερφυσικό πλάσμα που κυριεύει ανθρώπινα σώματα (όπου η συζήτηση περί ταυτότητας φύλου είναι απλά επιφανειακή και τόσο ευκόλως εννοούμενη που καταλήγει να παραλείπεται).
“Η ζωή πάντα ήταν έτσι,” συμπληρώνει η Danneel. “Ξέρω ότι μερικοί άνθρωποι δεν θέλουν να το καταλάβουν αυτό, αλλά πάντα υπήρχαν μη-δυαδικά άτομα. Οπότε, για εμάς, το να συμπεριλάβουμε έναν μη-δυαδικό χαρακτήρα, απλά βγάζει νόημα, γιατί έτσι είναι η ζωή.“
“Είμαστε σε μια φάση τώρα πια που πιστεύω ότι όχι μόνο είναι κοινώς αποδεκτό [ΣτΣ. η απόρριψη του δίπολου αρσενικό-θηλυκό], αλλά ενθαρρύνεται κιόλας και πιστεύω πως αυτό είναι καταπληκτικό. Οπότε, χρησιμοποιήσαμε αυτό ως έναυσμα και το εξελίξαμε,” κατέληξε ο Jensen.
Τι σημαίνουν, όμως, όλοι αυτοί οι όροι; Τι είναι τελικά η ταυτότητα φύλου και υπάρχει συσχετισμός της με τον σεξουαλικό προσανατολισμό ενός ατόμου; Επειδή εδώ στην Ελλάδα, η θεωρία περί ταυτότητας φύλου είναι ακόμη στα σπάργανα και η queer (μη-ετεροκανονική) σεξουαλικότητα θεωρείται ακόμη ταμπού από πολλούς, οι σχετικές συζητήσεις είναι σπάνιες, ας πάμε λίγο να πιάσουμε τα πράγματα λίγο πιο γενικά, πριν επιστρέψουμε στην περίπτωση του Carlos και τ@ Jojo Fleites…
Ένα άτομο που αρνείται να ακολουθήσει τη νόρμα της εμφύλης ετεροκανονικότητας και ενσυνείδητα δεν συμμορφώνεται με το περιοριστικό δίπολο του κοινωνικού φύλου “άντρας/γυναίκα”, συχνά αυτοχαρακτηρίζεται ως μη-δυαδικό (non-binary). Συχνά, τα ΜΔ άτομα υιοθετούν ένα ανδρόγυνο στιλ ενδυμασίας ή/και συμπεριφοράς, χωρίς αυτό, βέβαια, να σημαίνει ότι όλα τα ΜΔ άτομα επιδεικνύουν μια ισορροπημένη με ακρίβεια μίξη κοινωνικά καθορισμένων αρρενωπών και θηλυκών χαρακτηριστικών. Το πώς επιλέγει ο καθένας να εκφράσει την ταυτότητα φύλου του -και συνεπώς τον εαυτό του- είναι στην απόλυτη δικαιοδοσία του.
Διευρύνοντας τη συζήτηση, θα μπορούσαμε να πουμε ότι οι ΜΔ ταυτότητες ενδέχεται να εμπίπτουν στην ομπρέλα της διεμφυλικότητας (trans ταυτότητες), καθώς πολλά τέτοια άτομα υιοθετούν ένα ‘κοινωνικό φύλο’ (gender) διαφορετικό από το ‘βιολογικό φύλο’ (sex) που είχε καταγραφεί κατά τη γέννησή τους. Σε αυτό το σημείο αξίζει να ξεκαθαρίσουμε, επίσης, ότι το ζήτημα αυτό δεν συμπεριλαμβάνει de facto τα διαφυλικά (intersex) άτομα, τα οποία γεννιούνται με διάφορες φυσικές παραλλαγές στα χαρακτηριστικά του βιολογικού φύλου τους και, λόγω αυτών, δεν εμπίπτουν επακριβώς στον κλασικό ιατρικό ορισμό των αρσενικών και των θηλυκών σωμάτων. Η βιολογική διαφοροποίηση ενός ατόμου δεν συνεπάγεται αυτόματα τον αυτοπροσδιορισμό του ως ΜΔ. Συνοψίζοντας, τα χρωμοσώματα, οι ορμόνες και η εσωτερική/εξωτερική ανατομία ενός ατόμου, μπορεί να καθορίζουν το βιολογικό του φύλο, αλλά δεν ισοδυναμούν απαραιτήτως με το κοινωνικό του φύλο, το οποίο (θα πρέπει να) είναι καθαρά θέμα αυτοέκφρασης.
Τα ΜΔ άτομα παγκοσμίως μάχονται κατά του έμφυλου διαχωρισμού στην κοινωνία, μεταξύ άλλων, διαλέγοντας να χρησιμοποιούν μια πιο ουδέτερη ως προς το φύλο γλώσσα. Υπό αυτό το πρίσμα, ορισμένα μη-δυαδικά άτομα προτιμούν να αυτοπροσδιορίζονται με προσωπικές αντωνυμίες που είναι ουδέτερες ως προς το φύλο. Στις αγγλόφωνες περιοχές, η χρήση των αντωνυμιών “they”, “their” και “them” είναι η πιο κοινή πρακτική, γιατί γραμματικά υποστηρίζεται η χρήση τους και στον ενικό, όχι μόνο στον πληθυντικό. Ωστόσο, τα ελληνικά είναι μια γλώσσα έντονα έμφυλη, γεγονός που καθιστά δύσκολη την εδραίωση συγκεκριμένων κωδίκων για τις μη-δυαδικές ταυτότητες. Πολλά ΜΔ άτομα στην Ελλάδα χρησιμοποιούν το ουδέτερο γένος, χωρίς αυτό να είναι μια κοινώς αποδεκτή, ή η βέλτιστη λύση σε αυτό το γλωσσικό εμπόδιο.
Για να γυρίσουμε πίσω στο προκείμενο τώρα, @ Jojo Fleites χρησιμοποιεί για τον εαυτό τ@ τις ουδέτερες αντωνυμίες “they/them”, αλλά ο χαρακτήρας που ερμηνεύει στη σειρά χρησιμοποιεί αρσενικές αντωνυμίες. Παρόμοια περίπτωση είχαμε πάλι φέτος στο House of the Dragon με τ@ ΜΔ ηθοποιό Emma Darcy να παίζει έναν γυναικείο χαρακτήρα. Άλλα παραδείγματα ΜΔ ηθοποιών σε γνωστές σειρές συμπεριλαμβάνουν τ@ς Mason Alexander Park (The Sandman, Quantum Leap, Cowboy Bebop), Asia Kate Dillon (Billions), Indya Moore (Pose), Brigette Lundy-Paine (Atypical) και Bella Ramsey (The Last of Us).
Η επιλογή των αρσενικών αντωνυμιών του Carlos, οφείλεται, φυσικά, στο δικαιώμα του κάθε ΜΔ ατόμου να αυτοπροσδορίζεται όπως εκείνο επιθυμεί, αλλά εν προκειμένω αντικατοπτρίζει και πιο πρακτικούς (σεναριακούς και ιστορικούς) λόγους. Εν έτει 1972, που διαδραματίζεται το The Winchesters, φυσικά υπήρχαν άτομα που ενσυνείδητα δεν κατέτασσαν τους εαυτούς τους στο δίπολο αρσενικό/θηλυκό, αλλά η χρήση των αντωνυμιών “they/them” από τον Carlos θα ήταν κάτι εντελώς αναχρονιστικό, αφού είναι κάτι που έτυχε ευρύτερης αναγνώρισης πολύ πρόσφατα στις αγγλόφωνες κοινότητες.
Είναι όλα τα ΜΔ άτομα αμφισεξουαλικά (bisexual), όπως ο Carlos, όμως; Φυσικά και όχι. Η ταυτότητα φύλου ενός ατόμου και ο σεξουαλικός προσανατολισμός ενός ατόμου διανύουν βίους παράλληλους, αλλά εντελώς ξεχωριστούς. Για να σας το εξηγήσω με απλά λόγια: η ταυτότητα φύλου είναι αυτό που νοιώθεις ότι είσαι (αυτό που λέμε “εαυτός”), και η σεξουαλικότητα εκφράζεται με το αν -και με ποι@- θέλεις να… καβαληθείς! Η αμφισεξουαλικότητα έχει να κάνει με την έλξη προς περισσότερα από ένα φύλο (άνδρες, γυναίκες κι όλα τα ενδιάμεσα), και δεν έχει σχέση με το φύλο που αυτοπροσδιορίζεται το ίδιο το αμφισεξουαλικό άτομο. Δηλαδή, ο Carlos μπορεί να μην νοιώθει ξεκάθαρα άνδρας ή γυναίκα, αλλά αυτό δεν τον εμποδίσει να έλκεται τόσο από άνδρες όσο κι από γυναίκες.
ΥΓ Η προσφώνηση σε λάθος γένος (misgendering) είναι ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν καθημερινά πολλά μη-δυαδικά άτομα, είτε εκ προθέσεως (από απροκάλυπτη τρανσφοβία), είτε ακούσια (από άγνοια ή εν τη ρύμη του λόγου). Εμείς εδώ στο Supernatural Greece, αναγνωρίζουμε την ταυτότητα φύλου τ@ Jojo Fleites και στα κείμενά μας θα προσπαθήσουμε να σεβόμαστε πάντα την ουδέτερη ταυτότητα φύλου τ@, παρά τα μεγάλα εμπόδια που μας βάζει η ελληνική γλώσσα! (Γι’αυτό μην απορείτε αν βλέπετε πολλά ‘παπάκια’ σε ένα κείμενο, απλά να ξέρετε ότι τα θεωρήσαμε ως την ιδανικότερη λύση για να εκφράσουμε την ουδετερότητα του γένους στον γραπτό λόγο.)