Ο σεναριογράφος (και show-runner) Jeremy Carver συμπεριέλαβε στο 10×23 πολλές θρησκολογικές παραπομπές, από τη Βίβλο και τη Γένεση. Πάμε να τις δούμε…
by Amalia
Ο τίτλος του επεισοδίου “Brother’s Keeper” (= φύλακας του αδερφού μου) είναι αναφορά στους στίχους 4:9 και 4:10 από τη Γένεση.
Ο Κάιν ήταν γεωργός και κάποια μέρα πρόσφερε θυσίες στον Κύριο από τους καρπούς της γης. Δεν το έκανε όμως με καλή διάθεση, για αυτό και ο Θεός δεν ευχαριστήθηκε από τη δική του προσφορά, αλλά με την προσφορά του αδερφού του, Άβελ. Για το λόγο αυτό ο Κάιν ζήλεψε τον Άβελ. Του ζήτησε να πάνε στα χωράφια και εκεί τον σκότωσε, γράφοντας το όνομα του στην ιστορία της ανθρωπότητας ως ο πρώτος αδελφοκτόνος. Όταν ο Θεός, ρώτησε τον Κάιν που ήταν ο αδερφός του εκείνος του απάντησε: “μήπως εγώ είμαι φύλακας του αδερφού μου;“. Ο Θεός, που γνώριζε τι είχε συμβεί, τον καταράστηκε, λέγοντας ότι θα είναι φυγάς και περιπλανώμενος για πάντα πάνω στη γη, ενώ η γη που θα καλλιεργεί δε θα δίνει τον καρπό της. Εάν όμως κάποιος τον σκότωνε η εκδίκηση του Θεού θα ήταν επταπλάσια.
Sheriff: Let me tell you how we work out here, son. That right there could be the Whore of Babylon — wouldn’t make no difference at all. ‘Cause all I see is somebody’s little girl.
Η Πόρνη της Βαβυλώνας είναι ένα δαιμονικό ον που αναφέρεται στο Βιβλίο της Αποκάλυψης, κι έχει στενή σχέση με τον Αντίχριστο και το Τέρας της Αποκαλύψεως. (Αν σας θυμίζει κάτι το όνομα, αλλά δεν θυμάστε που την έχουμε ξανακούσει, τσεκάρετε εδώ)
Sam: Hollow tips filled with witch-killing brew.
Rowena: How exciting for you. Your NRA will be beside themselves with pride.
NRA είναι το ακρωνύμιο του Εθνικού Συνδέσμου Όπλων (National Rifle Association), ενός αμερικανικού μη-κερδοσκοπικού οργανισμού του οποίου η κύρια αποστολή ειναι “να προστατεύει και να υπερασπίζεται το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών…”, ειδικά το δικαίωμα κατοχής και χρήσης όπλων.
Castiel: I need your assistance to help cure Dean of the Mark.Crowley: What’s the expression? I gave at the office.
Το πρώτο συστατικό που χρειάζεται η Rowena για να αφαιρέσει το Σημάδι του Κάιν είναι “κάτι που έφτιαξε ο Θεός και απαγόρευσε στο Άνθρωπο“, δηλαδή ο Απαγορευμένος Καρπός, αυτός που έφαγαν οι Πρωτόπλαστοι ενώ δεν έπρεπε, και εκδιώχθηκαν από τον Κήπο της Εδέμ. Η Παλαιά Διαθήκη δεν κάνει λόγο για το τι είδος φρούτου ήταν ο Καρπός. Κατά την Αναγέννηση, οι ζωγράφοι (πιθανότατα επηρεασμένοι απο την ελληνική μυθολογία, που ηταν πολύ της μόδας τότε) απέδιδαν τον Απαγορευμένο Καρπό ως μήλο και μέχρι σήμερα θεωρούμε ότι ο Αδάμ και η Εύα διέπραξαν το πρωπατορικό αμάρτημα τρώγοντας το Μήλο. Ο Crowley βάζει τα πράγματα στη θέση τους εξηγώντας ότι ο Απαγορευμένος Καρπός ήταν τελικά κυδώνι!
Το δεύτερο συστατικό που χρειάζεται η Rowena για να αφαιρέσει το Σημάδι του Κάιν είναι “κάτι που έφτιαξε ο Άνθρωπος και το απαγόρευσε ο Θεός“, εννοώντας την ειδωλολατρεία. Το σημαντικότερο ψεύτικο είδωλο στη Βίβλο είναι το Χρυσό Μοσχάρι. Η ιστορία έχει ως εξής:
Όταν ο Μωυσής ανέβηκε στο Όρος Σινά για να λάβει τις Δέκα Εντολές από τον Θεό, άφησε τους Ισραηλίτες συμπατριώτες του στις παρυφές να τον περιμένουν. Μετά από 40 μερόνυχτα, οι Ισραηλίτες πίστεψαν πως ο Μωυσής είχε πεθάνει και έφτιαξαν έναν θεό είδωλο, όπως ήξεραν από την Αίγυπτο, για να κάνουν σ’ αυτό τη λατρεία τους και να τους οδηγήσει στην πορεία τους. Έφεραν όλοι τα χρυσά τους κοσμήματα και μ’ αυτά έφτιαξαν το άγαλμα ενός μοσχαριού, το οποίο έστησαν σ’ ένα μέρος ψηλό και οι Ισραηλίτες έρχονταν και το προσκυνούσαν.
Ο Μωυσής όμως, με εντολή του Κυρίου, κατέβηκε από το Σινά, κρατώντας δυο πέτρινες πλάκες, όπου του είχε δώσει ο Θεός τις Δέκα Εντολές χαραγμένες. Καθώς είδε όμως τους Ισραηλίτες να προσκυνούν το Χρυσό Μοσχάρι, τόσος θυμός τον έπιασε, που του έπεσαν οι πλάκες κι έσπασαν. Έπειτα προχώρησε, κατάστρεψε το χρυσό είδωλο και τιμώρησε με θάνατο όσους αμάρτησαν μπροστά στον Κύριο. Ύστερα, ανέβηκε τότε πάλι στο βουνό Σινά και ζήτησε συχώρεση από τον Κύριο και πήρε δυο νέες πλάκες με τις Δέκα Εντολές, που τις έβαλε μέσα σ’ ένα κιβώτιο φτιαγμένο από πολύτιμο ξύλο, που ονομάστηκε Κιβωτός της Διαθήκης. Την Κιβωτό της Διαθήκης την έβαλε μέσα σε μια σκηνή, που την είπαν Σκηνή του Μαρτυρίου και σ’ αυτήν πρόσφερε θυσία στον Κύριο.
Το τρίτο συστατικό που χρειάζεται η Rowena για να αφαιρέσει το Σημάδι του Κάιν είναι “να σκοτώσει αυτό που αγαπά περισσότερο“. Για να φύγει το Σημάδι χρειάζεται μια οδυνηρή θυσία από αυτόν που θα κάνει το ξόρκι. Το ίδιο ακριβώς χρειαζόταν ως τελευταίο συστατικό και η κατάρα της Κακιάς Βασίλισσας στην 1η σεζόν της σειράς Once Upon A Time.
H ιδέα ότι ο άνθρωπος σκοτώνει αυτό που αγαπάει περισσότερο ίσως έχει τις ρίζες της σε ένα ποίημα του Oscar Wilde:
Yet each man kills the thing he loves,
By each let this be heard,
Some do it with a bitter look,
Some with a flattering word,
The coward does it with a kiss,
The brave man with a sword!
Some kill their love when they are young,
And some when they are old;
Some strangle with the hands of Lust,
Some with the hands of Gold:
The kindest use a knife, because
The dead so soon grow cold.
Some love too little, some too long,
Some sell, and others buy;
Some do the deed with many tears,
And some without a sigh:
For each man kills the thing he loves,
Yet each man does not die.
Το ψευδώνυμο που χρησιμοποιεί ο Oskar είναι “Seth” (το βλέπουμε στο ταμπελάκι πάνω στην ποδιά του). Ο Σηθ ήταν ο τρίτος γιός του Αδάμ και της Εύας, και αδελφός του Κάιν και του Άβελ, που είναι και ο μόνος από τα υπόλοιπα παιδιά των Πρωτόπλαστων που αναφέρεται το όνομά του. Σύμφωνα με το βιβλίο της Γενέσεως 4:25, ο Σηθ γεννήθηκε μετά την σφαγή του Άβελ από τον Κάιν, και η Εύα πίστευε ότι ο Θεός της τον έδωσε σαν αντικαταστάτη του νεκρού Άβελ. Σύμφωνα με τη Βίβλο, ο Σηθ έζησε μέχρι την ηλικία των 912. (πηγή)
Ο παραλληλισμός του Σηθ με τον Oskar είναι διπλός. Ο μικρός Πολωνός ήταν για την Rowena ο ‘αντικαταστάτης’ του Crowley/Fergus στην καρδιά της. Δεν μπόρεσε ποτέ να αγαπήσει το παιδί της, αλλά αγάπησε ένα άλλο. Επίσης, όπως και ο Σηθ, ο Oskar έζησε πολύ παραπάνω από τα φυσιολογικά ανθρώπινα χρόνια.
Το απομακρυσμένο μεξικάνικο εστιατόριο όπου ο Dean καλεί τον Θάνατο ονομάζεται Juanita’s. Υπάρχει στην πραγματικότητα ένα μεξικάνικο cafe-bar με το ίδιο όνομα, όχι στη Nebraska, αλλά στο Little Rock του Arkansas. Τα δυο Juanita’s, εκτός από το όνομα και την ιδιότητα, μοιράζονται και το ίδιο στιλ διακόσμησης: στους τοίχους βλέπουμε μαριάτσι-σκελετούς (που παραπέμπουν στη Μέρα των Νεκρών) και μάσκες των Μάγιας. Μάλιστα, οι μάσκες στα δυο Juanita’s είναι πανομοιότυπες.
Ο Θάνατος κάνει δυο αναφορές στο σκάκι:
Death: My goodness. Dean Winchester has tipped over his king.
Το να ρίχνει ένας σκακιστής το Βασιλιά του σημαίνει ότι δηλώνει ήττα και παραιτείται από την παρτίδα. Η έκφραση “tip over my king” χρησιμοποιείται και μεταφορικά.
Death: Even if I remove Dean from the playing field, we’re still left with you, loyal, dogged Sam, who I suspect will never rest until he sets his brother free —
Sam: This is madness, Dean!
Μη μου πείτε ότι δε σας θύμησε τους 300! 😉
Death: Before there was light, before there was God and the archangels there wasn’t nothing, there was the Darkness. A horribly destructive amoral force that was beaten back by God and his archangels in a terrible war. God locked the Darkness away where it could do no harm, and he created a Mark that would serve as both lock and key, which he entrusted to his most valued lieutenant — Lucifer. But the Mark began to assert its own will, revealed itself as a curse and began to corrupt. Lucifer became jealous of man, God banished Lucifer to Hell, Lucifer passed the Mark to Cain, who passed the Mark to you — the proverbial finger in the dike.
Στη σύγχρονη εποχή, η έκφραση “finger in the dike” χρησιμοποιείται πια με αρνητική σημασία, και υποδηλώνει τη ματαιότητα: προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε τα συμπτώματα και δεν ασχολούμαστε με τα αληθινά αίτια μιας (επικείμενης και πιθανώς αναπόφευκτης) καταστροφής.
Λανθασμένα, η παραβολή αυτή θεωρείται ολλανδικός θρύλος, όμως έχει τις ρίζες της σε ένα αμερικάνικο βιβλίο. Η αμερικανίδα συγγραφέας Mary Mapes Dodge δημοσίευσε αυτήν την ιστορία στο βιβλίο ‘Hans Brinker, or the Silver Skates‘ το 1865. Ο Μικρός Ολλανδός (The Little Dutch Boy) είναι ένας πολύ διαδεδομένος μύθος στις ΗΠΑ (και άλλες χώρες), μα δεν είναι ιδιαίτερα γνωστός στην Ολλανδία και πιθανότατα τον έχουν εισάγει εκεί αμερικανοί τουρίστες. (πηγή)
“Creatio ex nihilo“ λέει κάποια στιγμή ο Θάνατος πριν ξεκινήσει να εξηγεί στον Dean γιατί θα ήταν καταστροφικό το να αφαιρέσει το Σημάδι. Αυτό στα λατινικά σημαίνει “δημιουργία από το τίποτα” και είναι η πεποίθηση ότι ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο από το μηδέν. Η χριστιανική Κοσμογονία ξεκινά με Σκοτάδι, μέσα στο οποίο έχουμε τη δημιουργία του φωτός (“…καὶ εἶπεν ὁ Θεός· γενηθήτω φῶς· καὶ ἐγένετο φῶς…”). Ουσιαστικά, υπάρχουν δυο ερμηνείες για αυτό. Κατα την πρώτη, ο Θεός όντως δημιουργήσε τα πάντα απο το μηδέν, σε αυτήν την περίπτωση λοιπόν το αρχικό Σκοτάδι είναι το μηδέν, το τίποτα, το απόλυτο κενό. Στην δεύτερη ερμηνεία, ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο από την προϋπάρχουσα ύλη (το Σκοτάδι δηλαδή). Σε αυτήν την περίπτωση ο Θεός θα μπορούσε να θεωρήθεί οργανωτής, αυτός που έβαλε σε τάξη το “χάος” του κόσμου.
Το Σκοτάδι έχει γίνει -αυθαίρετα- το σύμβολο κακόβουλων δυνάμεων, ενώ έπαιξε ρόλο στη δημιουργία του Σύμπαντος, όπως και το Φως. Οι αρνητικοί συσχετισμοί για το σκοτάδι δεν σταματούν στην ιουδαιοχριστιανική θρησκεία. Στο Κοράνι αναφέρεται πως όποιος επιπέσει σε αμάρτημα είναι καταδικασμένος σε “βασανιστική απόγνωση στο παγωμένο σκοτάδι“. (πηγή)
Το Σκοτάδι (The Darkness), όπως περιγράφεται στη σειρά ως η πρωταρχική δύναμη που προϋπήρχε στο Σύμπαν πριν όλα τα άλλα, την οποία κατέστειλαν άλλα πανίσχυρα όντα, φέρει πολλές ομοιότητες και με το Χάος της αρχαιοελληνικής μυθολογίας.
ΥΓ Όπως πάντα, αν παρατηρήσετε ότι μου ξέφυγε κάποια αναφορά του επεισοδίου, μου λέτε για να τη συμπληρώσω! 😉
Απίστευτη δουλειά Αμαλία!Μπράβο σου!
Ευχαριστω για τα καλα σου λογια! 🙂
Φοβερή δουλειά Αμαλία,όπως πάντα άλλωστε:).Μία ερώτηση έχω μόνο.Το όνομα “Seth” που είχε στο καρτελάκι του ο Όσκαρ μήπως είχε κάποια σχέση με τον Σηθ από τη Γένεση???Στη Γένεση αναφέρεται πως ο Σηθ ήταν ο τρίτος γιος του Αδάμ και της Εύας που γεννήθηκε μετά το θάνατο του Άβελ και πως η Εύα θεώρησε ότι ο Θεός της έδωσε τον Σηθ για να καλύψει το κενό του Άβελ.
Πςςςς! Ενω το παρατηρησα το όνομα εκεινη την ώρα και λεω με αυτο κατι παιζει ξέχασα να το ψάξω μετά! Εχεις απόλυτο δίκιο! Μπαίνει κι αυτο στο άρθρο! 😉
Μου έκανε εντύπωση από το προηγούμενο επεισόδιο και μετά το είδα και στο IMDb και μου κίνησε περισσότερο την περιέργεια και έτσι το έψαξα στο Google 😛
Κι εγω έτσι τα κάνω συνήθως. Μάλιστα, τα γράφω για να μην τα ξεχάσω (οργανωμένη αρθρογράφος), αλλά αυτο μου διέφυγε! (σχεδόν οργανωμενη δλδ! 😛 ) To πρόσθεσα! Ευχαριστώ για το feedback! 😉
Όποια και αν είναι η οργάνωσή σου κάνεις πραγματικά καταπληκτική δουλεία και συγχαρητήρια :)Παρακαλώ 😉
Τέλειο άρθρο Αμαλία, πληρέστατο!
Κι εμένα το σκοτάδι, όπως το περιέγραψε ο Θάνατος, μου θύμισε αρκετά το Χάος από τη Θεογονία του Ησίοδου. 🙂
Αυτό το “Σεθ” μου κόλλησε κι εμένα “κάπως” όταν το είδα, αλλά δεν μπορούσα να κάνω τη σύνδεση.. Μπράβο!
Μια μικρή παρατήρηση: το Κοράνι είναι μία από τις θρησκείες “των Γραφών”, όπως και ο Ιουδαϊσμός και ο Χριστιανισμός. Μοιράζονται δε μάλιστα μεγάλο μέρος της Παλαιοβιβλικής μυθολογίας.
Άρα το Κοράνι *ειναι* μέρος της ιουδαιοχριστιανικής θρησκείας; Το ήξερα οτι έχουν αρκετά κοινά (πχ προφητες, κλπ), στις ταμπέλες κολλάω… Το Κοράνι δεν ειναι Ισλαμισμός;
Ναι, το Κοράνι είναι το ιερό κείμενο του Ισλάμ(κάπου διάβασα ότι το Κοράνι έχει για το Ισλάμ την ίδια θέση που έχει στον χριστιανισμό ο Ιησούς). Το Ισλάμ έχει κι αυτό -όπως ο Χριστιανισμός- τις βάσεις του στον Ιουδαϊσμό, εξ ου και οι κοινοί προφήτες.
Σίγουρα υπάρχουν σημαντικές διαφορές(δεν έχω εξειδικευμένες γνώσεις -κι έχουν περάσει σχεδόν τέσσερα χρόνια από τότε που μελέτησα κάποια πράγματα σχετικά με το Ισλάμ στη σχολή μου- ώστε να αναλύσω τις ομοιότητες και διαφορές), αλλά τα θεμέλια πάνω στα οποία κτίστηκαν αυτές οι τρεις θρησκείες είναι κοινά.
Μηπως ομως ο Seth εχει να κανει και με τον αιγυπτιακο θεο Σετ που συμφωνα με τον θρυλο εκοψε κομματια τον αδελφο του τον Οσιρι και διασκορπισε τα κομματια του σε ολη την χωρα ;;; Εδω ομως- στον αιγυπτιακο μυθο – ο Σετ ειναι ο θεος της διαφθορας, της πανουργιας και του Θανατου.