Το Supernatural είναι μια σειρά με πολλές meta-αναφορές στην ποπ-κουλτούρα. Σε κάθε επεισόδιο υπάρχουν ατάκες ή καταστάσεις που παραπέμπουν σε ταινίες, άλλες τηλεοπτικές σειρές, σε διάσημους καλλιτέχνες, ακόμα και σε ιστορικά γεγονότα ή πρόσωπα, και στη λαογραφία του πλανήτη όλου. Πάμε να δούμε τις αναφορές του 300ού επεισοδίου της σειράς, το οποίο υπογράφουν οι Andrew Dabb & Meredith Glynn στο σενάριο και o Robert Singer στη σκηνοθεσία.
Τίτλος επεισοδίου:
Ο τίτλος του επεισοδίου αναφέρεται στην πόλη του Κάνσας ονόματι Lebanon (Λίβανος), κοντά στην οποία βρίσκεται το Καταφύγιο των Ανθρώπων των Γραμμάτων, όπου διαμένουν οι Winchesters από τα μέσα της 8ης σεζόν.
Στις ΗΠΑ υπάρχουν σχεδόν 30 πόλεις με το όνομα ‘Lebanon’, κι όλες οφείλουν το όνομά τους στο Λίβανο της Βίβλου (από όπου έχει πάρει το όνομα της και η χώρα της Μέσης Ανατολής), έναν τόπο φημισμένο για τους κέδρους του. Το Lebanon του Kansas ιδρύθηκε το 1876, και σύμφωνα με απογραφή του 2010, στις μέρες μας έχει λίγο παραπάνω από 200 κατοίκους. [πηγή]
Οι παραγωγοί του Supernatural μας εξήγησαν σε αυτό το επεισόδιο το λόγο για τον οποίο επέλεξαν συγκεκριμένα αυτή τη μικρή κωμόπολη για να δώσει στέγη στους Winchesters μετά από τόσα χρόνια: το Lebanon είναι το επίσημο γεωγραφικό κέντρο της ηπειρωτικής χώρας των ΗΠΑ. [πηγή]
Στην παγκόσμια Παράδοση, γίνεται συχνά λόγος για μέρη που συγκεντρώνουν μεγάλες ποσότητες υπερφυσικής ενέργειας, και ίσως λειτουργούν σαν κόμβοι μεταξύ του υλικού και του πνευματικού κόσμου. Για παράδειγμα, ένα τέτοιο μέρος για τους Αρχαίους Έλληνες ήταν οι Δελφοί, ο “ομφαλός της Γης”. Ο άγγελος Ζαχαρίας αναφέρει χαρακτηριστικά μέσα στο επεισόδιο πως για τους αγγέλους πάντα ήταν “θολή” η περιοχή του Lebanon.
Την ιδέα του Lebanon ως “ομφαλός” των ΗΠΑ χρησιμοποίησε πρώτος ο συγγραφέας του φανταστικού Neil Gaiman, από τον οποίο οι σεναριογράφοι του Supernatural έχουν εμπνευστεί κομβικά σημεία της σειράς κατά καιρούς. Στο μυθιστόρημα American Gods του Gaiman, οι Παλιοί και οι Νέοι Θεοί θα συνθηκολογήσουν στο “κέντρο της Αμερικής”, το οποίο βρίσκεται κοντά στο Lebanon του Kansas.
Στο ενεχυροδανειστήριο:
Terry: Everything back here is one of a kind. You got your basics — hands of glory, your Gris-Gris bags, your anointed dove’s blood. And then… we have the more premium items. You boys ever mess with dragon’s breath?
Ένα “Χέρι της Δόξας” είναι το μουμιοποιημένο χέρι ενός κρεμασμένου. Συνήθως ήταν το αριστερό (επειδή στις δεισιδαιμονίες του Μεσαίωνα, αλλά κι αργότερα, οτιδήποτε αριστερό θεωρούνταν σατανικό) ή, αν επρόκειτο για φονιά, το χέρι “που διέπραξε το έγκλημα”. Παλιά στην Ευρώπη πίστευαν πως ένα ‘χέρι της δόξας’, σε συνδυασμό με ένα κερί φτιαγμένο από το λίπος του απαγχονισμένου, είχε τεράστιες υπερφυσικές δυνάμεις. [πηγή]
Το gris-gris είναι ένα φυλαχτό Voodoo που προέρχεται από τις αφρικανικές πρακτικές μαγείας. Πιστεύεται ότι προστατεύει αυτόν που το φοράει από το Κακό και φέρνει τύχη. Πρόκειται για ένα πάνινο πουγκί, που αναγράφει συνήθως στίχους από το Κοράνι και περιέχει μικροαντικείμενα. [πηγή]
Στο Hoodoo, αλλά και σε άλλες πρακτικές μαγείας, το αίμα περιστεριού χρησιμοποιείται ως συστατικό για διαφορά σκευάσματα και ιεροτελεστίες.
Η “Ανάσα του Δράκου” (το μπουκαλάκι με τη συμπυκνωμένη μαγική φωτιά) παραπέμπει σε ένα παγωμένο επιδόρπιο που φτιάχνεται από πολύχρωμα δημητριακά βουτηγμένα σε υγρό άζωτο. Όταν κάποιος φάει αυτές τις παγωμένες μπουκίτσες βγαίνει από το στόμα και τη μύτη του ατμός, κι από εκεί παίρνει το όνομά του αυτό το αμφιλεγόμενο γλυκό. [πηγή]
Ανάμεσα στα υπόλοιπα εκθέματα του ενεχυροδανειστηρίου, βλέπουμε και μια μάσκα του χόκεϊ, σαν αυτή που φοράει ο Jason Vorhees, ο δολοφόνος στη σειρά ταινιών τρόμου Friday the 13th. Συμπτωματικά (;), ο Jared Padalecki πρωταγωνίστησε στο reboot του franchise το 2009.
Dean: The skull of Sarah Good. She was executed during the Salem witch trials.
Η Sarah Good έχει μείνει στην ιστορία ως μια από τις πρώτες γυναίκες που κατηγορήθηκαν για μαγεία και κρεμάστηκαν κατά τις διαβόητες δίκες των μαγισσών στο Salem το 1692. [πηγή]
Terry: Now, this — it’s called the Chrysaor. Supposed to be able to cut through anything.
Η λέξη Χρυσάωρ (από τις λέξεις χρυσός + άορ, δηλαδή σπαθί) σημαίνει “αυτός που κρατά χρυσαφένιο σπαθί”. Επρόκειτο για επίθετο διάφορων θεών και ηρώων της Ελληνικής Μυθολογίας, μεταξύ των οποίων του Απόλλωνα, του Δία, της Άρτεμης και του Ορφέα. Ως ξεχωριστό πρόσωπο της μυθολογίας, ο Χρυσάωρ ήταν αδερφός του Πήγασου που ξεπήδησε από το κεφάλι της Μέδουσας όταν ο Περσέας την αποκεφάλισε. [πηγή]
Από τον Χρυσάορα της ελληνικής μυθολογίας πήρε το όνομά του και το χρυσό σπαθί του Sir Artegal στο επικό ποίημα The Faerie Queene του Edmund Spenser, στο οποίο παραπέμπει το σπαθί που βλέπουμε στο επεισόδιο.
Sam: Dean, listen to this. Um, hangman’s rope, fairy dust, John Wayne Gacy’s cigar box.
Dean: So, we’re talking like 31 flavors of weird.
Μια διαδεδομένη αποκρυφιστική πεποίθηση είναι ότι το σχοινί ενός κρεμασμένου έχει μαγικές ιδιότητες, όπως για παράδειγμα, μπορεί να γιατρέψει διάφορες παθήσεις. [πηγή]
Η “νεραιδόσκονη” είναι μια μαγική πούδρα που έχουν πάνω τους οι νεράιδες (fairies και pixies στα αγγλικά). Η ιδέα έχει, πιθανώς, τις ρίζες της στο θεατρικό έργο Peter Pan των αρχών του 20ού αιώνα. [πηγή]
Ο John Wayne Gacy ήταν ένας υπαρκτός serial killer που έγινε γνωστός με το προσωνύμιο “Killer Clown”, δηλαδή Κλόουν-Δολοφόνος, επειδή δούλευε ως κλόουν σε παιδικά πάρτι. Εκτελέστηκε με θανατηφόρα ένεση τον Μάιο του 1994. Μετά το θάνατό του, η σορός του αποτεφρώθηκε, γι’αυτό και βλέπουμε εδώ το πνεύμα του να είναι δεμένο στο κουτί των πούρων. [πηγή]
Η φράση “31 flavors” (31 γεύσεις) είναι το παρατσούκλι της εταιρίας παγωτών Baskin-Robbins, που προέρχεται από το σλόγκαν των διαφημίσεων της. [πηγή]
Sam: You’re not gonna believe this. It’s called the Baozhu. It’s one of eight ancient Chinese treasures. I-It’s a pearl that grants wishes.
Το “Baozhu” προέρχεται από την Κινεζική Τέχνη και είναι ένας από τους λεγόμενους Οκτώ Θησαυρούς, μια συλλογή από 8 νομισματικά φυλακτά που συμβολίζουν και διαφορετικό πράγμα το κάθε ένα. Το ‘φλεγόμενο μαργαριτάρι’ συμβολίζει την εκπλήρωση ευχών. [πηγή]
Μάλιστα, το όνομα του ενεχυροδανειστηρίου του Terry (‘Precious Pawn‘) προοικονομεί ότι οι Winchesters θα βρουν εκεί έναν από τους Οκτώ Θησαυρούς, αφού στα αγγλικά έχουν το προσωνύμιο “Eight Precious Things” (οκτώ πολύτιμα αντικείμενα).
Dean: They always talk too much.
Με αυτήν την ατάκα ο Dean σπάει τον τέταρτο τοίχο αφού αναφέρεται σε ένα πολύ συχνό αφηγηματικό κλισέ στην τηλεόραση και τον κινηματογράφο όπου ο κακός κομπάζει και περιαυτολογεί, αποκαλύπτοντας τα σχέδιά του, και δίνοντας ταυτόχρονα την ευκαιρία στον ήρωα να δραπετεύσει ή να πάρει πάλι το πάνω χέρι. Μια από τις πιο διάσημες σκηνές με αυτό το κλισέ, στην οποία αποτίει φόρο τιμής το Supernatural εδώ με τον τρόπο που ο Dean σκοτώνει τον Terry, είναι από την ταινία Raiders of the Lost Ark όπου ο Indiana Jones έρχεται αντιμέτωπος με έναν εκτελεστή που προσπαθεί να τον φοβίσει κραδαίνοντας με επιδεξιότητα για αρκετή ώρα τα σπαθιά του, κι ο Indiana τον πυροβολεί εν ψυχρώ. [πηγή]
Άλλες αναφορές:
Sam: Look, Cas and Jack are out with Jules and the crew, but when they get back they can give us a hand cataloging all of this.
Η κυνηγός Jules (την οποία είδαμε πρώτη φορά στο The Scar) έχει πάρει το όνομά της από την επικεφαλής του Supernatural Wiki, Jules Wilkinson, στην οποία αρέσουν πολύ οι απογραφές κάθε είδους. [πηγή]
Οι τρεις έφηβοι στο Lebanon, ο Eliot, η Stacy και η Max, κάθονται και κουτσομπολεύουν τους Winchesters μπροστά από έναν κινηματογράφο, ο οποίος προβάλει τις ταινίες Beetlejuice, All Saints’ Day και Hell Hazers. Το Beetlejuice είναι μια αληθινή κωμωδία τρόμου του Tim Burton που βγήκε στους κινηματογράφους το 1988, ενώ οι άλλες δυο είναι φανταστικά franchise ταινιών τρόμου που έχουμε δει μέσα στο Supernatural, στα επεισόδια Hollywood Babylon της 2ης σεζόν και Mint Condition της 14ης.
Eliot: I mean, think about it. Where did they even come from? Them or their weird sidekick with the trench coat. And what about that kid with the dumb Bambi look on his face all the time?
Ο Μπάμπι είναι ένα ελαφάκι, ο κεντρικός χαρακτήρας της δραματικής ταινίας κινουμένων σχεδίων Bambi (1942) της Disney. Όπως ο Jack του Supernatural, έτσι και ο Μπάμπι είναι μικρός και αθώος, και τον στοιχειώνει ο θάνατος της μητέρας του.
Sam: I think it’s a temporal paradox. We pulled Dad here from 2003, right? So time is self-correcting, our timeline is changing to this new one.
Στις θεωρητικές αρχές του χρονοταξιδιού, ένα χρονικό παράδοξο, και πιο συγκεκριμένα το “παράδοξο του παππού”, είναι οποιαδήποτε πράξη που θα έκανε το ταξίδι στο χρόνο ανέφικτο εξ αρχής, αφού αλλάζοντας το παρελθόν, θα επηρεαστεί αναπόφευκτα και το μέλλον. [πηγή]
Dean: According to the Internet, you run a law firm and love kale. Wait till you check out your, uh, wannabe TED Talk.
Η TED είναι μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που κάνει συνέδρια με σκοπό τη διάδοση ιδεών που αξίζουν. Ξεκίνησε το 1984 με ένα συνέδριο με σκοπό να συναντηθούν άνθρωποι της τεχνολογίας, της ψυχαγωγίας και του σχεδίου. Από εκεί προέρχεται και η ονομασία TED (Technology, Entertainment, Design). Οι Ομιλίες TED κυκλοφορούν ελεύθερα στο διαδίκτυο. [πηγή]
Επίσης, ο Sam στο βίντεο με την ομιλία του μοιάζει ύποπτα πολύ με τον Steve Jobs, τον μακαρίτη συνιδρυτή και πρώην πρόεδρο της Apple, που θεωρούνταν ο “μέγας ευαγγελιστής της ψηφιακής εποχής”.
Zachariah: Earth, where you’re always stepping in something. Come on, Constantine.
Castiel: I don’t understand that reference.
Πρόκειται για αναφορά στον πρωταγωνιστικό χαρακτήρα της σειράς κόμικς Hellblazer, τον John Constantine. Η εμφάνιση του Castiel (ναι, και η εμβληματική καπαρντίνα) είναι εμπνευσμένη από τον Constantine. [Διαβάστε εδώ περισσότερα.]
Zachariah: We sensed a — well, let’s call it a disturbance in the Force — and in Heaven, we’re not super fond of those.
Ο Ζαχαρίας κάνει αναφορά στη “Δύναμη” από το franchise του Star Wars, η οποία είναι ουσιαστικά η συμπαντική ενέργεια που συνδέει όλα τα πράγματα. [Διαβάστε εδώ το τεράστιο αφιέρωμα με τις αναφορές του Supernatural στο Star Wars.]
Zachariah: So, I’m going to ask one more time, who’s been playing Back to the Future, and you’re going to tell me or he… what’s the phrase I’m looking for? Oh, he murders you all.
Ο Ζαχαρίας αναφέρεται στην τριλογία ταινιών Back to the Future, η οποία ακολουθεί τις περιπέτειες ενός εφήβου κι ενός εκκεντρικού εφευρέτη, που ταξιδεύουν στο χρόνο, και αλλάζουν την ιστορία (άλλες φορές προς το καλύτερο και άλλες προς το χειρότερο) με τις πράξεις τους.
Zachariah: What did you do, Sam? What did you do? Say it. Speak, Ubu, speak.
Η φράση που λέει ο Ζαχαρίας στον Sam είναι αναφορά στο λογότυπο των τίτλων τέλους της εταιρίας παραγωγής Ubu Productions. Στο τέλος όλων των προγραμμάτων παραγωγής της εταιρίας ακουγόταν η φράση “Sit, Ubu, sit. Good dog.“:
ΥΓ Στο τετράδιο της απογραφής των σπάνιων κειμηλίων που βρίσκονται στο ενεχυροδανειστήριο βλέπουμε μια πληθώρα μαγικών αντικειμένων, μεταξύ των οποίων:
- Τα καταραμένα γράμματα της Κλεοπάτρας
- Το σάλιο μιας Αυτοκράτειρας (δυσανάγνωστο το όνομά της)
- Ένα κύπελλο για πλήρη εκκαθάριση μνήμης (δυσανάγνωστο το όνομά του)
- Ένα βάζο με γεννητικά όργανα
- Ένα όργανο για τεμαχισμό της γλώσσας
- Ένας “Σάκος της Θλίψης” — που δεν πρέπει να ανοιχτεί, ούτε να βραχεί
- Ένα χαλί με τον Baphomet
- Χαρτί τουαλέτας από τον Ναπολέοντα
- Μαριχουάνα (;) από τον τάφο του Τουταγχαμών
- Θιβετιανό καμπανάκι για ξύπνημα των πνευμάτων
- Το πινέλο του Βαν Γκογκ — με αίμα από το κομμένο αυτί του
- Ένα λούτρινο αρκουδάκι που χρησιμοποιείται ως σακούλα αίματος σε τελετές
Εσείς βρήκατε κάποιο άλλο; Θέλω τη βοήθειά σας να αποκρυπτογραφήσουμε όσο γίνεται περισσότερα! (Πηγαίνετε στο ~03:27 και στο 5:58 του επεισοδίου και πείτε τι βλέπετε.)